Izba
Odpowiedzialność karna za zniesławienie głowy państwa
Art. 10 EKPCz
„1. Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Państw do poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych lub kinematograficznych.
2. Korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie są przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobieżenia zakłóceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i moralności, ochronę dobrego imienia i praw innych osób oraz ze względu na zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie powagi i bezstronności władzy sądowej”.
- Naruszenie art. 10 EKPCz [jednomyślnie]
W 2014 i 2016 r. Skarżący opublikował dwie grafiki na Facebooku: pierwsza z nich przedstawiała Prezydenta USA i Prezydenta Turcji (w damskim przebraniu), natomiast druga Prezydenta i Premiera Turcji. Obydwie grafiki zostały opatrzone napisami, które m.in. nie wprost życzyły „upadku” prezydentowi oraz oskarżały go o „karmienie władzy krwią” oraz „pozbawianie życia”. Przeciwko Skarżącemu wszczęto postępowanie karne o zniesławienie głowy państwa oraz głoszenie propagandy na rzecz (kurdyjskiej) organizacji terrorystycznej. Za zniesławienie głowy państwa Skarżącego skazano na 10 miesięcy i 20 dni pozbawienia wolności w zawieszeniu na 5 lat. Wszelkie środki odwoławcze składane przez Skarżącego zostały oddalone.
- Zawieszenie wykonania kary czy warunkowe umorzenie postępowania karnego za skorzystanie z wolności słowa prowadzi do ingerencji w prawo chronione przez art. 10 EKPCz. (§ 29, 41) Nie ulega wątpliwości, że ingerencja miała podstawę prawną oraz miała na celu ochronę praw innych osób. (§ 42)
- Szczególna ochrona prawnokarna głowy państwa przed zniesławieniem nie jest zgodna z duchem Konwencji. (§ 43) Wprawdzie organy państwa powinny być chronione, natomiast stosowanie sankcji karnej nie jest uzasadnione, zwłaszcza w kontekście możliwości stosowania środków z zakresu prawa cywilnego. (§ 44) W realiach sprawy tymczasowe aresztowanie oraz skazanie Skarżącego było nieproporcjonalne i mogło wywołać efekt odstraszający. (§ 45) Przełożyło się to na naruszenie art. 10 EKPCz. (§ 47)
- Skoro przyczyną skazania Skarżącego była wadliwa redakcja przepisów krajowych, to właściwym sposobem wykonania orzeczenia Trybunału jest modyfikacja tychże przepisów. (§ 54)
7500 EUR
Kodeks karny (Turcji)
– Art. 125
„1. Kto atakuje honor, godność lub reputację innej osoby lub przypisuje innej osobie zachowanie mogące naruszyć honor, godność lub reputację tej osoby, lub też osobę tę znieważa podlega karze grzywny lub pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 2.
3. Dolna granica kary nie może być niższa niż rok pozbawienia wolności, jeżeli przestępstwo [określone w ust. 1] zostaje popełnione: a) na szkodę funkcjonariusza publicznego w związku z wykonywaniem przez niego funkcji”.
[(1) Quiconque attribue un acte ou un fait concret à autrui de manière à porter atteinte à son honneur, à sa dignité et à sa réputation ou attaque l’honneur, la dignité et la réputation d’autrui par des injures sera puni d’une peine d’emprisonnement allant de trois mois à deux ans ou d’une amende judiciaire.
(3) Le plancher de la peine ne sera pas inférieur à un an d’emprisonnement dans le cas où le délit d’insulte est commis : a) contre un agent public en raison de sa function.]
– Art. 299
„1. Kto znieważa Prezydenta Republiki podlega karze od roku pozbawienia wolności do lat 4.
2. Jeżeli przestępstwo [określone w ust. 1] zostało popełnione publicznie, kara podlega zwiększeniu o jedną szóstą.
3. Ściganie przestępstwa [określonego w ust. 1] odbywa się za zezwoleniem Ministra Sprawiedliwości”.
[(1) Quiconque insulte le Président de la République sera punie d’une peine d’emprisonnement allant d’un à quatre ans.
(2) Si ce délit est commis en public, la peine est augmentée d’un sixième.
(3) La poursuite de ce délit est subordonnée à l’autorisation du ministre de la Justice.]
znieważenie głowy państwa; zniesławienie; zniewaga; wolność słowa; proporcjonalność
Emil Śliwiński
Sfinansowano przez Narodowy Instytut Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018 – 2030
