Tiğrak v. Turcja 70306/10 WYROK ETPCz z dnia 06-07-2021 r.

Izba

Granice rektyfikacji orzeczenia

Art. 6 ust. 1 EKPCz
„Każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym albo o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej. Postępowanie przed sądem jest jawne, jednak prasa i publiczność mogą być wyłączone z całości lub części rozprawy sądowej ze względów obyczajowych, z uwagi na porządek publiczny lub bezpieczeństwo państwowe w społeczeństwie demokratycznym, gdy wymaga tego dobro małoletnich lub gdy służy to ochronie życia prywatnego stron albo też w okolicznościach szczególnych, w granicach uznanych przez sąd za bezwzględnie konieczne, kiedy jawność mogłaby przynieść szkodę interesom wymiaru sprawiedliwości.”

Art. 1 Protokołu nr 1 do EKPCz
„Każda osoba fizyczna i prawna ma prawo do poszanowania swego mienia. Nikt nie może być pozbawiony swojej własności, chyba że w interesie publicznym i na warunkach przewidzianych przez ustawę oraz zgodnie z ogólnymi zasadami prawa międzynarodowego.
Powyższe postanowienia nie będą jednak w żaden sposób naruszać prawa państwa do stosowania takich ustaw, jakie uzna za konieczne do uregulowania sposobu korzystania z własności zgodnie z interesem powszechnym lub w celu zabezpieczenia uiszczania podatków bądź innych należności lub kar pieniężnych.”

Skarżąca w okresie od dnia 10.03.1982 r. do dnia 15.07.1988 r. była pracownikiem Emlak Banku i na mocy przepisów szczególnych do jej zatrudnienia znajdowały zastosowanie postanowienia dotyczące urzędników publicznych. Bank ten przestał istnieć w wyniku prywatyzacji.

W okresie od dnia 15.07.1988 r. do dnia 01.02.2002 r., na podstawie przepisów gwarantujących zatrudnienie byłych urzędników państwowych, Skarżąca pracowała w Ziraat Banku, będącym następcą prawnym Emlak Banku.

Od dnia 01.02.2002 r. Skarżąca była zatrudniona w wyżej wskazanym banku na podstawie umowy o pracę regulowanej przepisami ogólnymi prawa pracy. Dnia 15.04.2005 r. Skarżąca przeszła na emeryturę. W tych okolicznościach Ziraat Bank wypłacił Skarżącej odprawę emerytalną uwzględniającą okres pełnienia urzędu państwowego (zatrudnienie w Emlak Banku). Dnia 18.04.2005 r. Skarżąca podpisała oświadczenie o braku jakichkolwiek roszczeń względem Ziraat Banku.

Dnia 10.11.2005 r. Skarżąca pozwała Ziraat Bank o zapłatę 12.648,16 lir tureckich tytułem uzupełnienia odprawy emerytalnej. Jej zdaniem pozwany bezprawnie podzielił okres pracy w Emlak Banku i Ziraat Banku, co miało przełożenie na wysokość odprawy emerytalnej.

Sąd II instancji przyznał Skarżącej rację.

Ziraat Bank wystąpił z wnioskiem o rektyfikację orzeczenia wskazując, że biegły sądowy dokonał błędnych obliczeń (miał on przyjąć błędną podstawę prawną). Ziraat Bank złożył następnie dwa kolejne wnioski o rektyfikację orzeczenia ze względu na niezgodność wyroku z opisem faktycznym (choć uzasadnienie wniosków było tożsame z pierwszym wnioskiem).

Sąd kasacyjny przychylił się do wniosku Ziraat Banku, a tym samym, zdaniem Skarżącej, pozbawił ją możliwości obrony swoich praw.

• Pewność prawa i poszanowanie res iudicata nie są zasadami, których celem jest petryfikacja orzeczeń niezgodnych z prawem. W tym sensie nie mogą stać one na przeszkodzie „naprawieniu” orzeczenia zapadłego z naruszeniem prawa. (§ 49)

• Zgodnie z właściwymi czasowo przepisami prawa krajowego w sprawie Skarżącej orzeczenie sądu pracy nie mogło podlegać rektyfikacji. Sam fakt jej dokonania przez sąd kasacyjny stanowi jaskrawe naruszenie art. 6 ust. 1 EKPCz (§ 51). Ponadto, rektyfikacja wyroku na podstawie obowiązujących przepisów proceduralnych nie mogła dotyczyć elementów merytorycznych sprawy (§ 55).

• Rektyfikacja, jeżeli wymaga ingerencji merytorycznej w sentencję wyroku, musi zostać uznana za dodatkowy, „ukryty” środek odwoławczy. (§ 63)

• Ponieważ Skarżąca nie została zobowiązana do zwrotu korzyści uzyskanych od Ziraat Banku, nie można mówić o naruszeniu jej prawa własności. Nie jest zatem podmiotem, któremu przysługuje ochrona na mocy art. 1 Protokołu nr 1 do EKPCz. (§ 71)

Ustawa w sprawie postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy

-Art. 8
„Od orzeczenia sądu w sprawach z zakresu prawa pracy przysługuje apelacja. Apelację składa się w terminie 8 dni od dnia doręczenia orzeczenia.
…
Wniosek o rektyfikację orzeczenia nie przysługuje”
[„The judgments [on the merits] of the labour courts may be appealed against within eight days from the date of delivery.
…
Rectification of the decisions of the Court of Cassation may not be requested”]

Zgodnie z art. 82 Prawa Zobowiązań termin przedawnienia roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia wynosi 10 lat a tempore facti. (§ 30)

Rektyfikacja orzeczenia, na podstawie art. 440 i 459 k.p.c., dotyczy oczywistych omyłek pisarskich i jest dokonywana na wniosek stron złożony w terminie 15 dni od doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem. (§ 31-32)

Emerytura; odprawa emerytalna; urzędnik państwowy; rektyfikacja; sprostowanie; ukryty środek odwoławczy; prawo pracy; praca; art. 6 ust. 1 EKPCz

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-210869