Sándor Varga i Inni v. Węgry 39734/15 et al. WYROK ETPCz z dnia 17-06-2021 r.

Izba

Wyłączenie warunkowego zwolnienia przy karze dożywotniego pozbawienia wolności

Art. 3 EKPCz
„Nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu.”

Pierwszy Skarżący (Sándor Varga) został skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia w związku z popełnieniem w warunkach ciągu przestępstw czterech morderstw i licznych rozbojów. Skarżący wniósł skargę konstytucyjną, w której wskazuje sprzeczność orzeczenia kary dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia z konstytucją. Postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym Węgier jest w toku (sygn. IV/01159/2015).

Analogiczny stan faktyczny dotyczy pozostałych Skarżących, przy czym czwarty Skarżący (Henrik Rostás) nie wniósł skargi konstytucyjnej.

• Nie można mówić o braku wyczerpania krajowej ścieżki odwoławczej w przypadku, gdy kognicja Trybunału Konstytucyjnego obejmuje jedynie zgodność rozstrzygnięcia z konstytucją, a nie aktami prawa międzynarodowego. W tym zakresie skarga konstytucyjna nie może być uznana za skuteczny środek odwoławczy. (§ 34)

• Odwołując się do ustaleń poczynionych przez ETPCz w sprawie T.P. i A.T. v. Węgry (patrz: Powiązane Sprawy), na gruncie przedmiotowej sprawy podtrzymano stanowisko, zgodnie z którym wyłączenie warunkowego zwolnienia stanowi naruszenie art. 3 EKPCz. (§ 48)

Kodeks Karny Węgier (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30.06.2013 r.)
– Art. 40
„Karę pozbawienia wolności orzeka się na czas oznaczony lub dożywotnio.”
[„Imprisonment shall last for life or for a fixed duration.”]
– Art. 47/A
„1. Wymierzając karę dożywotniego pozbawienia wolności sąd orzeka o możliwości i najwcześniejszym terminie warunkowego zwolnienia.
2. Sąd nie może zwolnić skazanego przed okresem 20 lat od rozpoczęcia odbywania kary pozbawienia wolności. Sąd nie może zwolnić skazanego przed okresem 30 lat od rozpoczęcia odbywania kary pozbawienia wolności, jeżeli kara została orzeczona w związku z popełnieniem zbrodni, dla której nie przewidziano przedawnienia karalności.”
[„1. If a life sentence is imposed, the court shall define in the judgment the earliest date of eligibility for parole or it shall exclude eligibility for parole.
2. If eligibility for parole is not excluded, the earliest date of release on parole shall be after serving a term of twenty years, or at least a term of thirty years if the life imprisonment was imposed for a criminal act that is punishable without a statute of limitation.”]

Kodeks Karny Węgier (w brzmieniu obowiązującym od dnia 01.07.2013 r.)
– Art. 41
„Karę dożywotniego pozbawienia wolności można orzec tylko w stosunku do sprawcy, który w chwili popełnienia czynu ukończył 20 rok życia.”
[„Only persons over the age of 20 at the time of commission of the criminal act shall be sentenced to life imprisonment.”]

Uchwała Sądu Najwyższego Węgier z dnia 11.06.2015 r., sygn, 3/2015
„Kara dożywotniego pozbawienia wolności stanowi element konstytucyjnego ładu prawnego. Jej stosowanie nie narusza postanowień umów międzynarodowych.”
[„A whole life sentence, with the possibility of exclusion of eligibility for parole is part of the constitutional legal order. Its judicial application – if the statutory conditions are met – are not prohibited by an international agreement.”]

Art. 3 EKPCz; kara; kara dożywotniego pozbawienia wolności; dożywocie; warunkowe zwolnienie

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-210407