SKŁAD TRYBUNAŁU:

Izba

PRZEDMIOT:

Kara kryminalna za komentarze na temat urzędującego premiera

WZORCE KONTROLI:

Art. 10 EKPCz
„1. Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Państw do poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych lub kinematograficznych.
2. Korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie są przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobieżenia zakłóceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i moralności, ochronę dobrego imienia i praw innych osób oraz ze względu na zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie powagi i bezstronności władzy sądowej”

ROZSTRZYGNIĘCIE:
  • Naruszenie art. 10 EKPCz [jednomyślnie]
STAN FAKTYCZNY:

18 grudnia 2012 r. grupa studentów ODTÜ, jednego z uniwersytetów w Ankarze, zorganizowała manifestację przeciwko przebywającemu na kampusie ówczesnemu premierowi, Recepowi Tayyipowi Erdoğanowi. Manifestanci brutalnie starli się z policją, wielu trafiło do aresztu. 22 grudnia Skarżący wraz z grupą ok. 250 innych studentów protestował w ich obronie. W trakcie zgromadzenia wygłosił przemówienie, w którym określił sytuację polityczną jako dyktaturę partii rządzącej i powiedział, że premier zaatakował zatrzymanych studentów niczym wściekły pies.

 

8 lutego 2013 r. premier wniósł o ściganie przestępstwa znieważenia funkcjonariusza publicznego. 8 kwietnia 2015 r. sąd w Ankarze uznał skarżącego winnego zarzucanego mu czynu jako przekraczającego granice krytyki i skazał na 7080 lirów tureckich (wówczas ok. 2500 euro) grzywny. Apelacja skarżącego w tym zakresie została odrzucona, zaś 12 grudnia 2018 r. również skarga konstytucyjna została odrzucona jako oczywiście bezzasadna.

GŁÓWNE TEZY:
  • Trybunał w dotychczasowym orzecznictwie dokonał rozróżnienia między stwierdzaniem faktów a sądami wartościującymi, których nie można udowodnić ani wymagać ich udowodnienia. W przypadku osądu wartościującego proporcjonalność ingerencji zależy od istnienia wystarczającej podstawy faktycznej, na której opierają się sporne uwagi: w przypadku jej braku, sąd wartościujący może być nadmierny. (§ 46)

 

  • Do kryteriów równoważenia prawa do poszanowania życia prywatnego i prawa do wolności wypowiedzi zalicza się: udział w dyskusji dotyczącej tematów życia publicznego, rozgłos i dotychczasowe zachowanie osoby, której dotyczy treść, jej zawartość, formę i skutki publikacji, a także okoliczności konkretnej sprawy. (§ 48)

 

  • Trybunał uważa, że ​​kwestionowane uwagi skarżącego miały charakter sądów wartościujących w dziedzinie krytyki politycznej. Mając na uwadze przedmiot wystąpienia skarżącego, kontekst, w jakim zostało wygłoszone, oraz jego podstawę faktyczną, prowokacyjny styl i treść oraz wzbudzające emocje i nieco obraźliwe słowa w nim zawarte nie mogą zostać uznane za znieważające w kontekście debaty publicznej, w której kontekst się wpisywały. (§ 55-57)
ODSZKODOWANIE:

2000 EUR

KOSZTY POSTĘPOWANIA:

2000 EUR

POWIĄZANE SPRAWY:

Morice v. Francja (29369/10)

Axel Springer AG v. Niemcy (39954/08)

Couderc i Hachette Filipacchi Associés v. Francja (40454/07)

Eon v. Francja  (26118/10)

AKTY NORMATYWNE:

Kodeks karny Republiki Turcji

-Art. 125

„(1) Ktokolwiek przypisuje czyn lub konkretny fakt innej osobie w taki sposób, że atakuje jego honor, godność i reputację lub atakuje honor, godność i reputację innych osób przez zniewagę podlega karze pozbawienia wolności od trzech miesięcy do dwóch lat lub karze grzywny.

(…)

(3) Minimalna kara nie może być niższa niż rok pozbawienia wolności w przypadku popełnienia przestępstwa zniewagi:

a) przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu z powodu pełnionej funkcji (…)”
[« (1) Quiconque attribue un acte ou un fait concret à autrui de manière à porter atteinte à son honneur, à sa dignité et à sa réputation ou attaque lhonneur, la dignité et la réputation dautrui par des injures sera puni dune peine demprisonnement allant de trois mois à deux ans ou dune amende judiciaire.

(…)

(3) Le plancher de la peine ne sera pas inférieur à un an d’emprisonnement dans le

cas où le délit d’insulte est commis :

a) contre un agent public en raison de sa fonction, (…) »]

-Art. 131

„O ile nie jest ono popełnione przeciwko urzędnikowi publicznemu z powodu pełnionej przez niego funkcji, (…) ściganie przestępstwa zniewagi odbywa się na wniosek pokrzywdzonego”

[« (1) Sauf s’il est commis contre un agent public en raison de sa fonction, (…) la

poursuite du délit d’insulte est subordonnée à la plainte de la victime. »]

SŁOWA KLUCZOWE:

Zniewaga; wolność słowa; polityk; obraza; wypowiedź, krytyka polityczna

AUTOR OMÓWIENIA:

Aleksandra Kochman

Sfinansowano przez Narodowy Instytut Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018 – 2030