Ilievi i Ganchevi v. Bułgaria 69154/11, 69163/11 WYROK ETPCz z dnia 08-06-2021 r.

Izba

Nieproporcjonalność działań podjętych przez funkcjonariuszy podczas przeprowadzania przeszukania

Art. 3 EKPCz
„Nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu.”

W trakcie postępowania karnego prowadzonego przeciwko dwójce Skarżących (Pan Iliev i Pan Ganchev), sąd, uznając, że istnieją wystarczające dowody, aby stwierdzić, że w domach podejrzanych o prowadzenie nielegalnej działalności finansowej i paserstwo organy śledcze będą mogły znaleźć dokumenty i przedmioty związane z przedmiotowym śledztwem, zezwolił na przeprowadzenie czynności przeszukania, nie biorąc pod uwagę sposobu działania, jaki policja powinna przyjąć podczas planowanych interwencji.

W dniu zaplanowanych operacji kilku zakapturzonych i uzbrojonych funkcjonariuszy weszło o świcie do domów Skarżących z zaskoczenia, odepchnęło ze swojej drogi Panią Ilievę i Panią Ganchevę i na krótko wycelowało w nie broń. Pan Iliev i Pan Ganchev zostali unieruchomieni na podłodze i zakuci w kajdanki. Panna Ilieva, wówczas dziewiętnastoletnia, pojawiła się na korytarzu mieszkania, w którym widziała swojego ojca skutego kajdankami, z twarzą skierowaną w dół. Kobieta zaczęła płakać i krzyczeć, że jej ojciec nie jest przestępcą.

Według jednej ze Skarżących, od czasu przedmiotowych wydarzeń zmaga się z zaburzeniami snu oraz kołataniem serca, dusznością i bólem prawego ramienia, a także zażywa leki przepisane przez neurologa, który to zdiagnozował u niej zaburzenia lękowe.

Postępowanie karne prowadzone przeciwko Panu Gachevowi zostało umorzone. Pan Iliev został uniewinniony z zarzutu dotyczącego udziału w organizacji przestępczej, jednak został uznany za winnego wykonywania nielegalnej działalności finansowej.

• Przy dokonywaniu oceny, czy sposób przeprowadzenia operacji policyjnej stanowi naruszenie art. 3 EKPCz, należy zbadać, czy akcja zmierzała do osiągnięcia celu zgodnego z prawem, czy w okolicznościach sprawy zachowana została właściwa równowaga między interesem społeczeństwa a ochroną podstawowych interesów jednostki, a także czy użycie siły fizycznej było bezwzględnie konieczne. (§ 51)

• Z przedmiotowego stanu faktycznego wynika, że w trakcie przeszukania Skarżący (Pan Iliev i Pan Ganchev) nie stawiali oporu oraz, że nie istniały przesłanki, które sugerowałyby, że mogliby oni stanowić zagrożenie dla funkcjonariuszy. Wobec tego działania policjantów nie spełniały wymogów konieczności i proporcjonalności, a także, naruszyły godność podejrzanych. W świetle przedstawionych okoliczności, należy stwierdzić, że obaj Skarżący byli poddani poniżającemu traktowaniu. (§ 52-58)

• Żadna z kobiet nie ucierpiała szczególnie w wyniku działań funkcjonariuszy. Trzeba mieć przy tym na względzie szczególnie delikatny stan zdrowia lub młody wiek Panny Ilievy. Żadna z trzech Skarżących nie przedstawiła dowodów sugerujących, że którakolwiek z nich cierpiała na chorobę, która mogłaby ulec zaostrzeniu w wyniku działań funkcjonariuszy policji. Ponadto panna Ilieva nie była małym dzieckiem, lecz miała dziewiętnaście lat. Działania funkcjonariuszy policji zastosowane wobec skarżących kobiet były bardzo krótkie i o niewielkiej intensywności, a także nie wydają się być nieproporcjonalne, wobec czego nie naruszyły ich godności. (§ 60-61)

Przeszukanie; art. 3 EKPCz; poniżające traktowanie; godność ludzka

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-210478