Tuncer Bakırhan v. Turcja 31417/19 WYROK ETPCz z dnia 14-09-2021 r.

Izba

Detencja prewencyjna burmistrza za działalność polityczną

Art. 3 EKPCz

„Każdy zatrzymany lub aresztowany zgodnie z postanowieniami ustępu 1 lit. c) niniejszego artykułu powinien zostać niezwłocznie postawiony przed sędzią lub innym urzędnikiem uprawnionym przez ustawę do wykonywania władzy sądowej i ma prawo być sądzony w rozsądnym terminie albo zwolniony na czas postępowania. Zwolnienie może zostać uzależnione od udzielenia gwarancji zapewniających stawienie się na rozprawę.”

Art. 5 ust. 1 lit. c) EKPCz

„1. Każdy ma prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego. Nikt nie może być pozbawiony wolności, z wyjątkiem następujących przypadków i w trybie ustalonym przez prawo:

c) zgodnego z prawem zatrzymania lub aresztowania w celu postawienia przed właściwym organem, jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia czynu zagrożonego karą lub jeśli jest to konieczne w celu zapobieżenia popełnienia takiego czynu lub uniemożliwienia ucieczki po jego dokonaniu”

Art. 10 EKPCz

„1. Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Państw do poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych lub kinematograficznych.

2. Korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie są przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie

bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobieżenia zakłóceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i moralności, ochronę dobrego imienia i praw innych osób oraz ze względu na zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie powagi i bezstronności władzy sądowej.”

W wyborach lokalnych w dniu 30.03.2014 r. skarżący – pan Bakırhan, jako kandydat partii BDP (Barış ve Demokrasi Partisi, „Partia Pokoju i Demokracji”), został wybrany na burmistrza Siirt. Wskutek odbywania środka tymczasowego aresztowania został usunięty ze stanowiska.

Skarżący został zatrzymany pod zarzutem rozpowszechniania propagandy na rzecz organizacji terrorystycznej (PKK) oraz bycia członkiem tej organizacji. Skarżący m.in. brał udział w pogrzebach członków PKK oraz wyrażał poparcie dla osób oraz idei związanych z tą organizacją. Tego samego dnia sąd przysięgłych zdecydował tymczasowo aresztować skarżącego, co następnie było ponad dziesięciokrotnie przedłużane. 6.07.2018 skarżący został skazany na 10 lat i 18 dni pozbawienia wolności. Wyrok ten został skasowany i wydany na nowo 16.10.2019, zawierając tę samą karę pozbawienia wolności. W międzyczasie skarżący został zwolniony z aresztu. Postępowanie karne w wyższych instancjach wciąż się toczy.

• Nawet jeśli przestępstwo, tak jak w prawie tureckim, tworzy domniemanie istnienia podstaw dla detencji prewencyjnej, organy sądowe mają obowiązek rozważyć, po pierwsze, środki alternatywne wobec tymczasowego aresztowania. (§ 47)

• Jeśli rodzaj przestępstwa lub wysokość kary mogą prowadzić sądy do umieszczania i pozostawiania podejrzanego w areszcie tymczasowym w celu zapobiegania próbom popełniania nowych przestępstw, to w szczególności sądy powinny badać czy okoliczności sprawy, a także szczegóły dotyczące historii kryminalnej oraz osobowości danej osoby, uzasadniają zastosowanie środka. (§ 48)

• Oparcie decyzji o tymczasowym aresztowaniu na naturze zarzucanego przestępstwa i jego wadze, bez uwzględnienia indywidualnych okoliczności oraz innych środków prewencyjnych stanowi naruszenie art. 5 ust. 3 Konwencji. (§ 57-58)

• Niektóre z wypowiedzi skarżącego można poddawać licznym interpretacjom, biorąc pod uwagę napięcia społeczne w miejscowości, w której skarżący sprawował urząd. Politycy w swoich wystąpieniach publicznych powinni unikać rozpowszechniania treści, które mogą sprzyjać klimatowi konfrontacji społecznej i pogarszać i tak już trudną sytuację. (§ 79)

• Fakt pozbawienia wolności skarżącego, wybranego przedstawiciela narodu, na blisko trzy lata, ze względu na jego działalność polityczną stanowi ingerencję w sposób oczywisty nieproporcjonalną do uzasadnionych celów realizowanych przez art. 10 Konwencji. (§ 80)

Źródła prawa krajowego takie jak w sprawie Selahattin Demirtaş v. Turcja

Kodeks postępowania karnego

-Art. 100 § 2

„W przypadkach wskazanych poniżej za podstawę zatrzymania można uznać:

a) jeżeli istnieją szczególne fakty, które dają podejrzenie [ryzyka] ucieczki […];

(b) jeżeli zachowanie podejrzanego lub oskarżonego budzi podejrzenie

(1) ryzyka, że ​​dowody mogą zostać zniszczone, ukryte lub naruszone;

(2) próby wywarcia nacisku na świadków, ofiary lub inne osoby…”

[“In the cases specified below, grounds for detention may be deemed to exist:

(a)  if there are specific facts giving rise a suspicion of [a risk of] absconding …;

(b)  if the conduct of the suspect or accused gives rise to a suspicion

(1)  of a risk that evidence might be destroyed, concealed or tampered with;

(2)  of an attempt to put pressure on witnesses, victims or other individuals …”]

-Art. 100 § 3

“Jeżeli istnieją fakty dające podstawy do silnego podejrzenia, że ​​popełniono wymienione poniżej przestępstwa, można domniemywać, że istnieją podstawy do zatrzymania:

(a) za następujące przestępstwa przewidziane w Kodeksie karnym (nr 5237 z dnia 26 września 2004 r.):

…

(11) przestępstwa przeciwko porządkowi konstytucyjnemu i funkcjonowaniu ustroju konstytucyjnego (art. 309, 310, 311, 313, 314 i 315)

[“If there are facts giving rise to a strong suspicion that offences listed below have been committed, it can be presumed that there are grounds for detention:

(a)  for the following crimes provided for in the Criminal Code (no. 5237 of 26 September 2004):

…

(11)  crimes against the constitutional order and against the functioning of the constitutional system (Articles 309, 310, 311, 313, 314 and 315);

…”]

Kodeks karny

-Art. 314

„1. Każdy, kto tworzy lub kieruje organizacją zbrojną w celu popełnienia przestępstw wymienionych w czwartej i piątej części niniejszego rozdziału, podlega karze pozbawienia wolności od dziesięciu do piętnastu lat.

2. Każdy, kto przystępuje do organizacji, o której mowa w akapicie pierwszym niniejszego artykułu, podlega karze pozbawienia wolności od pięciu do dziesięciu lat.

3. W tym kontekście stosuje się również inne przepisy regulujące tworzenie organizacji do celów przestępczych.”

[“1.  Anyone who forms or leads an armed organisation with the purpose of committing the offences listed in the fourth and fifth parts of this chapter shall be sentenced to a term of imprisonment of ten to fifteen years.
2.  Anyone who joins an organisation referred to in the first paragraph of this Article shall be sentenced to a term of imprisonment of five to ten years.

3.  The other provisions governing the forming of an organisation for criminal purposes shall also apply in this context.”]

Ustawa o zwalczaniu terroryzmu

-Art. 7 § 2

„Każdy, kto rozpowszechnia propagandę na rzecz organizacji terrorystycznej poprzez legitymizowanie lub tolerowanie stosowanych przez te organizacje metod przymusu, przemocy lub gróźb albo nakłania innych do stosowania takich metod podlega karze pozbawienia wolności od roku do pięciu lat.
…”

[“Anyone who disseminates propaganda in favour of a terrorist organisation by legitimising or condoning methods used by such organisations entailing coercion, violence or threats or incites others to use such methods shall be sentenced to a term of imprisonment of one to five years. …”]

detencja prewencyjna; polityk; PKK; działalność terrorystyczna; swoboda wypowiedzi

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-211793